Z historii oddziału PTTK w Limanowej
Powstanie Oddziału PTTK w Limanowej w dniu 11 listopada 1961r. poprzedzone było wieloma zabiegami organizacyjnymi, które ze strony wydziału Kultury Fizycznej i Turystyki Urzędu Powiatowego prowadził kol. J. Twaróg członek i działacz oddziału od chwili jego powstania. Po uzgodnieniach w sprawie granic działalności z istniejącymi oddziałami, zebraniu członków założycieli, formalnym założeniem odpowiedniej ilości kół PTTK doszło do zebrania założycielskiego, na którym wybrano prezesem Adama Biedronia. W skład zarządy weszli: J.Ligenza, J.Staniszewski, Br. Taczanowski, J.Grońska, J. Bugaj, K. Cynkę, W. Tabor, A. Wojs, St. Kita, St. Wisło.
Urząd powiatowy postarał się o lokal dla nowo-powstałego oddziału i opłacał w pierwszym okresie działalności pracownika administracyjnego. W Limanowej powstało stowarzyszenia, po którym spodziewano się działalności na miarę bogactwa walorów naturalnych i kulturowych regionu. Lata następne potwierdziły te oczekiwania. Przy oddziale powstała Komisja Turystyki Górskiej, Komisja Młodzieżowa, Koło Przewodników, uruchomiona weryfikacje punktów GOT, powstawały zbiory muzealne, podjęto opiekę nad szlakami turystycznymi, organizowano pierwsze rajdy i zloty upowszechniające turystykę i wiedzę o regionie. Oddział zorganizował i prowadził stacje turystyczne w Limanowej, Tymbarku, Dobrej, Jurkowie i Szczawie.
Stale wzrastała liczba członków i kół PTTK. Funkcję prezesów do roku 1976 pełnili Wilhelm Tabor, Piotr Chmiel, Henryk Giza i Adam Olchawa. W roku 1976 prezesem oddziału zostaje wybrany Jan Wielek i dzięki jego zaangażowaniu oddział prowadził bardzo ożywioną pracę w różnych kierunkach. Następuje czas systematycznej działalności statutowej, w której duże zasługi ma K. Sowa. Organizowane są kursy przewodników turystycznych reaktywowane Koło przewodnickie. Komisja Turystyki Górskiej zajmuje się utrzymaniem szlaków turystycznych, prowadzi Terenowy Referat Weryfikacyjny GOT i organizuje coroczne zlazy Turystów Górskich: Wiosenny, Jesienny, Wieczomy na Golcowie i Zimowy. Imprezy te zawsze cieszyły się dużą popularnością i są kontynuowane obecnie.
Należy też wspomnieć o babiogórskich spotkaniach ze Słowakami i złazach niepodległościowych na przełęczy Chyszówki. Na podkreślenie zasługuje działalność Komisji Młodzieżowej powołanej na wiosennym spotkaniu opiekunów SKKT w roku 1978. Przewodniczącym Komisji został Stefan Bugajski , członkami : Elżbieta Mordarska, Cecylia Wilk (obecnie Bugajska) , Władysław Sowa. Trochę później na pewien czas włączył się aktywnie do pracy Jan Brajner, a na wiele lat Stanisława Mück i Maria Kapturkiewicz (obecnie Litera). Wieloletni plan pracy komisji obejmował organizację : Turnieju Krajoznawczego, Konkursu Krasomówczego, Rajdu im. L. Węgrzynowicza, Kursów Młodzieżowych Organizatorów Turystyki, wycieczek krajoznawczych dla opiekunów i aktywu młodzieżowego SKKT.
Organizacje imprez a w szczególności Rajdu im. Leopolda Węgrzynowicza, który miał zasięg ogólnopolski wspierał oddział. Dobrze układa się współpraca z Kuratorium Oświaty Re[prezentowanym przez kol. J. Bugajskiego. Działalność wspierał w sposób bardzo istotny Urząd Miasta i Urząd Gminy. Dzięki życzliwości dyrekcji baza dla organizowanych konkursów i kursów jest od wielu lat Szkoła Podstawowa nr 3 w Limanowej. Drużyny SKKT reprezentujące oddział PTTK w Limanowej brały udział w wielu imprezach na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim organizowanych przez PTTK i PTSM zajmując wysokie lokaty w punktacji. Aktywność w komisji sprawiła, że odział był nazwany młodzieżowo- muzealnym (ze względu na znaczącą rolę muzeum PTTK, które prezentowało region i organizowało wiele ciekawych wystaw).
W KM PTTK po 10 latach przewodnictwo objęła E. Mordarska sprawująca tę funkcję do dzisiaj. Zasadniczy skład komisji nie uległ zmianie. Dzięki wytrwałości obecnej przewodniczącej utrzymany został również plan imprez, w których tak licznie uczestniczy młodzież SKKT z terenu działalności oddziału. Trzeba podkreślić, że postawa dyrekcji szkół i aktywność opiekunów SKKT w prowadzeniu młodzieży po turystycznych drogach jest motorem społecznych działań KM. Komisja Opieki nad Zabytkami pełniła rolę Rady Muzeum Ziemi Limanowskiej PTTK i powoływała społecznych opiekunów zabytków. Komisja dokonywała inwentaryzacji i oznakowania zabytków na Ziemi Limanowskiej. Komisja Narciarska rozpoczęła pracę od organizacji złazów narciarskich na górze Sałasz. Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego prowadziło działalność gospodarczą, której dochody służyły na pokrycie działalności statutowej BORT posiadało własny autokar i dysponowało bazą noclegową.
Odział nawiązał współpracę z turystami z Dolnego Kubina. Duże zasługi dla tej współpracy ze strony słowackiej mieli E. Burak J.Matis D.Krizo. Zmiany, jakie zachodziły w Polsce niekorzystnie wpłynęły na turystykę. Odział Limanowski znalazł się w niełatwej sytuacji. Zbiory muzealne zostały przekazane w depozyt Muzeum Ziemi Limanowskiej. Trud utrzymania oddziału w tym okresie przejęli kolejni prezesi: B.Winiarska i A.Matras i ponownie J.Wielek. Oddział prowadzi nadal dzięki działaczom ożywioną działalność statutową. Warunki pracy społecznych działaczy znacznie się pogorszyły. Oddział nie ma swojego lokalu, nie prowadzi działalności gospodarczej i nie ma etatowego pracownika. Wspieranie działań statutowych przez różne instytucje wymaga bardzo wielu zabiegów i jest znacznie skromniejsza. Dużo pracy w organizację imprez w tym okresie włożył obecny prezes Jerzy Jurkowski. Po objęciu funkcji prezesa przywrócił oddziałowi normalność w działaniu porządkując sprawy administracyjne i finansowe. Równocześnie dbał o dobrą organizację stałych imprez. Obok znanym, turystycznych złazów pojawiły się interesujące i lubiane Rajd Natury i Topienie Marzanny.
Dziś Oddział PTTK w Limanowej można nazwać dalej młodzieżowym. Młodzież jest widoczna we wszystkich formach działalności oddziału. Organizator turystyki tej miary jak Limanowski Oddz. PTTK jest niezbędny na naszym terenie. Czy jednak przetrwa bez własnego lokalu, mając tylko biurko i społecznych działaczy? Wyrażam przekonanie, że tak. Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności jakim jest PTTK powinno doczekać się rozwiązania problemów lokalowych. Liczna obecność władz powiatu i miasta spotkaniu jubileuszowym świadczy o tym, że działalność Oddziału nie jest im obojętna.
Z historii PTTK
Początki zorganizowanej, społecznej działalności krajoznawczo-turystycznej związane są z powstaniem Towarzystwa Tatrzańskiego (TT) i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (PTTK). Towarzystwo Tatrzańskie zostało założone w 1873r. w Krakowie, na terenie ówczesnego zaboru austriackiego. Było ono ósmym z kolei górskim stowarzyszeniem turystycznym w Europie. Od 1919r. przyjęło ono nazwę Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (PTT). Polskie Towarzystwo Krajoznawcze powstało w 1906r. w Warszawie, w zaborze rosyjskim. Organizacje te, choć różniły się formami i zakresem działania, w istocie służyły tym samym celom. Szerzyły wiedzę o kraju, budziły w społeczeństwie polskim świadomość narodową i patriotyzm. PTT zajmowało się popularyzowaniem wiadomości o górach i ich zagospodarowanie, ochroną przyrody, taternictwem, narciarstwem, ratownictwem. PTK organizowało wycieczki krajoznawcze, odczyty, wystawy, prowadziło pracę kulturalno-oświatową wśród młodzieży, otaczało opieką pamiątki historyczne i propagowało ochronę przyrody. Po drugiej wojnie światowej dojrzała idea zjednoczenia społecznego ruchu turystyczno-krajoznawczego. 17 grudnia 1950r. podjęto decyzję o połączeniu obu towarzystw i utworzono Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.
Na podstawie artykułu S. Bugajskiego, Echo Limanowskie nr 89/90 (grudzień-styczeń 2001/02)