Limanowscy przewodnicy PTTK 
Człowiek w czerwonym swetrze z białym paskiem na lewym rękawie i okrągłą odznaką z przodu, prowadzący grupę turystów jest dość często spotykany w Limanowej i rozpoznawany jako przewodnik turystyczny. „Blacha” przewodnika pozwala rozpoznać czy ma on uprawnienia terenowe czy też górskie. Odznaka ma na odwrocie wygrawerowany numer przydzielony po uzyskaniu uprawnień.
W notatkach turystycznych dołączonych do kroniki przewodnickiej koła limanowskiego napisano żartobliwie:
przewodnik składa się z : -blachy z numerem, która mu się gdzieś od frontu dynda,
– drugiej blachy z dwoma kapustami – tzw. Przewodnik niskopienny,
-czasem trzeciej blachy z elektrokardiogramem zawałowca,
– zlecenia przewodnickiego, które jest zarazem delegacją,
– przewodnika właściwego lub niewłaściwego
W historii PTTK i ruchu turystycznego, którego bazą jest Limanowa znacząca rola przypada przewodnikom turystycznym wyszkolonym na kursach organizowanych przez PTTK. Rozwój bazy turystycznej, powstanie przedsiębiorstwa turystycznego „Śnieżnica” i nasilenie ruchu turystyki zorganizowanej było bezpośrednią przyczyną organizowania w Limanowej kolejnych kursów dla przewodników. Kandydaci na kurs przewodników musieli wykazać się wykształceniem średnim i dobrym stanem zdrowia. W trakcie szkoleń zdobywali wszechstronną wiedzę i praktyczną umiejętnością prowadzenia grup wycieczkowych. Wysokie wymagania komisji egzaminacyjnej powodowały czasem duże różnice między liczbą kandydatów i tymi, którzy uzyskali uprawnienia.
Pierwszy kurs dla przewodników terenowych zorganizowany z roku 1968 przez Zarząd Okręgu PTTK w Krakowie ukończyło 12 osób uzyskując uprawnienia państwowe na teren ówczesnego woj. krakowskiego . Praktyczne jednak z różnych przyczyn tylko 2 osoby były czynnymi przewodnikami. Dzięki staraniom w szczególności kol. Kazimierza Sowy Zarząd Oddziału PTTK w Limanowej organizuje kolejne kursy przewodników terenowych i beskidzkich. W roku 1976 kurs ukończyło 16 osób z 49 kandydatów. Można przyjąć , że od tego czasu zaczyna swoją działalność koło przewodnickie, które formalnie założono
6 V 1970r. Następne kursy odbyły się w latach: 1978, 1982 i 1987. Kilku kolegów ukończyło kursy dla przewodników tatrzańskich zorganizowanych przez PTTK w Nowym Sączu.
Kurs przewodnicki – 1976. Na wycieczce szkoleniowej
Kurs przewodnicki – 1978. Wręczenie uprawnień.
Przewodnicy uczestniczą aktywnie w życiu oddziału, spotykają się na zebraniach, posiadach przewodnickich, szkoleniach, obsługują złazy, rajdy, a przede wszystkim głównie w sezonie letnim prowadzą wycieczki.
Już pierwszy sezon przewodnicki w 1977 roku pokazał, że Limanowa potrzebuje większej ilości przewodników. 12 czynnych przewodników obsłużyło 421 dniówek wycieczkowych, a odmówiono 143. W rezultacie aby podołać zapotrzebowaniu zdarzało się jednemu przewodnikowi i prowadzić grupy jadące kilkoma autokarami. Znaczną cześć prowadzonych wycieczek stanowiły obozy wędrowne. Mimo wzrostu liczby obsłużonych grup sprawozdanie z działalności koła z roku 1979 podaje szacunkowo zapotrzebowanie o 100 dniówek przewodnickich większe od zrealizowanych zamówień w ilości 726 plus 74 prowadzone społecznie. Trzeba tu dodać, że prowadzenie wycieczek odbywa się w czasie urlopu z pracy zasadniczej i jest zajęciem sezonowym. Nie ma więc tutaj przewodnictwa zawodowego. Znaczna cześć osób zdobywała uprawnienia dla własnej satysfakcji, wykorzystując swe umiejętności i wiedzę dla popularyzacji krajoznawstwa i turystyki w swoim otoczeniu. Przewodnicy limanowscy wywodzą się z różnych środowisk zawodowych, lecz najwięcej jest wśród nich nauczycieli. Obecnie trudniej o dane statystyczne pracy przewodnickiej, bo zamówienia kierowane są indywidualnie do przewodników, a nie jak w pierwszym okresie do BORT- PTTK.
Zmiana przepisów spowodowała, że przewodnik ma często cztery legitymacje dotyczące różnych obszarów jego uprawnień, tyle samo identyfikatorów wydanych przez Marszałka Województwa i licencje na obszar parków narodowych: Pienińskiego i Tatrzańskiego, Babiogórskiego, a jego stan zdrowia jest kontrolowany przez lekarza przemysłowego. Wymogi formalne nie stanowią jednak o jakości pracy przewodnika. T. Staich znakomity przewodnik w książce „Góry wołają” pisze między innymi: „Musi mnie interesować wiele dziedzin: historia, sztuka, medycyna, ekonomia, etnografia, geografia, pedagogika, przyroda, terenoznawstwo i psychologia”, „Czasem muszę wymagać bezwzględnego posłuszeństwa”. „Muszę dużo wiedzieć, mniej mówić, precyzyjnie odpowiadać na pytania”.
Przewodnik daje pewną gwarancję na realizację celu wycieczki i jej bezpieczeństwo, dlatego przyjeżdżające grupy zwracają się o obsługę przewodnicką. W limanowskim kole są przewodnicy posiadający uprawnienia: pilota wycieczek, terenowe na woj. małopolskie i świętokrzyskie, oraz górskie beskidzkie i tatrzańskie. Dzięki działalności PTTK Limanowa dysponuje wykwalifikowanymi przewodnikami mającymi szerokie uprawnienia i wysokie umiejętności obsługi wycieczek.
Stefan Bugajski
Na podstawie artykułu S. Bugajskiego, Echo Limanowskie nr 92 (luty-marzec 2002)